Ο αμφιβληστροειδής είναι η πολύ λεπτή ημιδιαφανής μεμβράνη που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του ματιού. Ο κύριος ρόλος του είναι να μετατρέπει τα οπτικά ερεθίσματα σε νευρικό ερέθισμα, για ανάλυση και επεξεργασία από τον εγκέφαλο.
Υπό ορισμένες συνθήκες ο αμφιβληστροειδής μπορεί να αποκολληθεί από τη θέση του, με αποτέλεσμα καταστροφικές οπτικές συνέπειες, εάν η αποκόλληση δεν αντιμετωπιστεί άμεσα με χειρουργική επέμβαση κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη απώλεια του οπτικού πεδίου και ολική τύφλωση.
Η συνηθέστερη αιτία αποκόλλησης είναι ο σχηματισμός ρήγματος στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς, είτε αυθόρμητα σε προδιατεθειμένους ασθενείς (π.χ. μυωπία), είτε μετά από τραυματισμό. Άλλες καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αποκόλληση είναι η οφθαλμική φλεγμονή, οι αγγειοπάθειες, ο διαβήτης κ.λπ.
Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι επείγον ιατρικό περιστατικό και ο ασθενής θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζει τα συμπτώματα της ώστε να αναζητήσει βοήθεια το συντομότερο δυνατό.
Αιτίες της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς
Η πιο συχνή αιτία της ρωγμής του αμφιβληστροειδούς είναι η συρρίκνωση του υαλοειδούς (μια παχιά, ζελατινώδης ουσία μέσα στον βολβό του ματιού που τον κρατά σταθερό). Καθώς το υαλοειδές συρρικνώνεται, αποκολλάται από τον αμφιβληστροειδή από το πίσω μέρος του ματιού.
Μια άλλη αιτία είναι ο ουλώδης ιστός που προκύπτει από φλεγμονή. Ο ουλώδης ιστός μπορεί να τραβήξει τον αμφιβληστροειδή και να αποκολληθεί από τον υποκείμενο ιστό. Αυτό μπορεί να αποτελεί επιπλοκή του διαβητικού οφθαλμού ή άλλων οφθαλμικών παθήσεων.
Σπάνια, υγρό μπορεί να διαρρεύσει από τα αιμοφόρα αγγεία του ματιού και να προκαλέσει την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς (εξιδρωματική αποκόλληση).
Συμπτώματα της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς
- Σύντομες λάμψεις παρόμοιες με σπίθες ή αστραπές
- Ξαφνική και μαζική εμφάνιση κινούμενων μαύρων κηλίδων (μυιοψίες)
- Μια γκρίζα ή μαύρη κουρτίνα που περιορίζει το οπτικό πεδίο
- Θολή όραση, που δεν καθαρίζει με το ανοιγόκλεισμα των ματιών ή τη χρήση τεχνητών δακρύων
Αυτά τα συμπτώματα δεν υποδηλώνουν απαραίτητα αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, αλλά επειδή ο χρόνος τρέχει, ο ασθενής πρέπει να ζητήσει επειγόντως βοήθεια από οφθαλμίατρο.
Κίνδυνοι αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς
Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς επηρεάζει 1 στα 10.000 άτομα. Έχετε αυξημένο κίνδυνο αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς εάν:
- έχετε υψηλή ή κακοήθη μυωπία
- έχετε υποστεί τραυματισμούς στο κεφάλι ή στα μάτια
- έχετε ήδη υποστεί αποκόλληση αμφιβληστροειδούς σε ένα μάτι
- έχετε υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση καταρράκτη
- έχετε συγγενή (γονέα ή αδελφό) που είχε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς
Θεραπεία της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς
Εάν ο αμφιβληστροειδής σας έχει υποστεί ρήξη αλλά δεν έχει αποκολληθεί πλήρως, μπορεί να είναι δυνατή η «συγκόλληση» του αμφιβληστροειδούς με τη χρήση λέιζερ ή κρυοθεραπεία. Αυτό μπορεί να αποτρέψει την πλήρη αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και πρόκειται για μια απλή διαδικασία που γίνεται με τοπική αναισθησία.
Εάν έχετε πλήρη αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, θα χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση από εξειδικευμένο χειρουργό οφθαλμίατρο για την αποκατάστασή του. Θα έχετε τα καλύτερα αποτελέσματα εάν γίνει το συντομότερο δυνατό.
Η όρασή σας είναι πιθανό να βελτιωθεί μετά την επανακόλληση του αμφιβληστροειδούς σας, αλλά μπορεί να μην επανέλθει πλήρως (εξαρτάται από την προτέρα κατάσταση της ωχράς κηλίδας).
Αντιμετώπιση των ρωγμών που οδηγούν σε αποκόλληση
Οι ρωγμές αμφιβληστροειδούς συνήθως επηρεάζουν μόνο την περιφερειακή όραση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν λάμψεις (φωταψίες) και την ξαφνική εμφάνιση πολυάριθμων μαύρων κηλίδων (μυϊοψίες).
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος αντιμετώπισης των ρωγμών είναι η περιχαράκωσή τους με ειδικό λέιζερ, η οποία γίνεται με τοπική αναισθησία. Με τον τρόπο αυτό, ο αμφιβληστροειδής ουλοποιείται πέριξ της ρωγμής και αποτρέπεται η συσσώρευση υποαμφιβληστροειδικού υγρού, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αποκόλληση.